ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน (CIRCULAR MARK) ตอบโจทย์การตลาดแนวกรีน

ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน (CIRCULAR MARK) เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงผลิตภัณฑ์ที่มีการหมุนเวียนที่ผ่านการรับรอง เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคในด้านคุณภาพของสินค้า และสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ให้แก่ผู้ประกอบการ เป็นสัญลักษณ์ที่ระบุว่าผลิตภัณฑ์มีกระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

เครื่องมือการตลาดช่วยผลักดันโมเดลเศรษฐกิจบีซีจี (BCG)

จากโมเดลเศรษฐกิจบีซีจี มีความจำเป็นในการผลักดันให้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน CE: Circular Economy ให้เกิดผลเป็นรูปธรรมอย่างจริงจัง อันเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรตลอดห่วงโซ่คุณค่า ลดปริมาณของเสียจากระบบ เพื่อรักษาฐานทรัพยากรของประเทศและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ภาคผู้ผลิต มีส่วนช่วยในการลดมลภาวะและทรัพยากรที่ต้องใช้ตลอดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์ เริ่มตั้งแต่การผลิต การใช้งาน ไปจนถึงการเสื่อมสภาพ ด้วยการปรับปรุงการออกแบบผลิตภัณฑ์และเทคโนโลยีในขั้นตอนการผลิต ส่วนภาคผู้บริโภค สามารถช่วยขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียนด้วยการให้ข้อมูลสำหรับการตัดสินใจเลือกซื้อผลิตภัณฑ์หมุนเวียน

ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน (CIRCULAR MARK)

ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน เรียกชื่อว่า CIRCULAR MARK ได้รับการพัฒนาขึ้นในประเทศไทยเป็นครั้งแรกในโลก เพื่อช่วยผลักดันนโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของโมเดลเศรษฐกิจ BCG ที่เป็นวาระแห่งชาติ เพื่อส่งเสริมการหมุนเวียนวัสดุในอุตสาหกรรมเป้าหมาย 5 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มเกษตรและอาหาร กลุ่มวัสดุก่อสร้าง กลุ่มพลาสติก กลุ่มบรรจุภัณฑ์ รวมถึง กลุ่มแฟชั่นและไลฟ์สไตล์ ผ่านการสนับสนุนทุนวิจัยจาก บพข. ในการดำเนินโครงการ เรื่อง “การพัฒนาระบบฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียนอันเป็นการส่งเสริมการหมุนเวียนวัสดุเพื่อขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียนของประเทศไทย” (ระยะเวลาดำเนินโครงการ ตั้งแต่ 1 มิ.ย. 2565 – 31 พ.ค. 2566) ซึ่งพัฒนาขึ้นภายใต้ความร่วมมือทางวิชาการของภาครัฐ ได้แก่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย และสำนักงานคณกรรมการการมาตรฐานแห่งชาติ สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม ผ่านการสนับสนุนจากภาคเอกชน คือ “โครงการความร่วมมือภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม เพื่อจัดการพลาสติกและขยะอย่างยั่งยืน” หรือ กลุ่ม PPP Plastic

หลักการในการพัฒนาฉลาก CIRCULAR MARK

• Life cycle thinking
พัฒนาข้อกำหนดจากการพิจารณาประเด็นปัญหาวัสดุ การปล่อยก๊าซเรือนกระจก และ ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมด้านอื่น ๆ โดยตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์
• 12Rs for Circular products
มุ่งเน้นให้การรับรองผลิตภัณฑ์หมุนเวียนด้วยการใช้ทรัพยากรหมุนเวียน ตัวอย่างเช่น ออกแบบผลิตภัณฑ์รวมทั้งบรรจุภัณฑ์ให้สามารถนำซากของผลิตภัณฑ์เหล่านั้นกลับมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิต ลดการใช้วัสดุที่ไม่จำเป็นและสารเคมีอันตราย รีไซเคิลผลิตภัณฑ์ที่หมดอายุใช้งานแล้ว รวมถึงแนวทางอื่นๆ ซึ่งรวมเรียกว่า หลักการหมุนเวียนวัสดุ 12Rs
• Resource use efficiency และ Value added
ใช้วัสดุอย่างคุ้มค่า ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และ ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมด้านอื่น ส่งเสริมการตลาด เพื่อสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ

ขอบเขตการประยุกต์ใช้ ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน (CIRCULAR MARK)

ฉลาก CIRCULAR MARK ประยุกต์ใช้กับผลิตภัณฑ์หมุนเวียนทุกประเภท ทั้งที่เป็นผลิตภัณฑ์จากธุรกิจการซื้อขายระหว่างเจ้าของธุรกิจ เรียก ผลิตภัณฑ์ Business-to-Business (B2B) และ ผลิตภัณฑ์จากธุรกิจการซื้อขายระหว่างเจ้าของธุรกิจกับผู้บริโภค เรียก ผลิตภัณฑ์ Business-to-Consumer (B2C) โดยในระยะแรกนี้ มุ่งเน้นผลิตภัณฑ์จากกลุ่มอุตสาหกรรมเป้าหมายหลัก คือ 1) Agri-Food 2) Building Material และ 3) Plastic 4) Packaging เพื่อให้สอดคล้องตามเป้าหมายของโมเดลเศรษฐกิจ BCG/CE สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน รวมทั้ง ผลิตภัณฑ์ที่กำลังได้รับความสนใจ คือ 5) Fashion and Lifestyle หากแต่ยังไม่พิจารณา “สินค้าประเภทบริการ” ที่มีการออกแบบธุรกิจภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน

ผลิตภัณฑ์นำร่องติดฉลาก CIRCULAR MARK

ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์จำนวน 376 รายการ จากบริษัท 30 แห่ง ที่ได้รับการรับรองและขึ้นทะเบียนติดฉลาก CIRCULAR MARK ซึ่งมีอายุการรับรอง 3 ปี

ผู้บริโภคสามารถค้นหาตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการติดฉลากดังกล่าวได้จากเว็บไซต์ Thai Eco Products ซึ่งจัดทำโดยสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย https://thaigreendirectory.com/search?search=3&text=36

ข้อกำหนด ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน (CIRCULAR MARK)

โครงการ บพข. ส่งมอบให้กับ สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย เพื่อรับมอบผลงานวิจัยไปดำเนินการต่อยอดพัฒนาระบบรับรองฉลากผลิตภัณฑ์หมุนเวียนของประเทศไทย ให้เป็นมาตรฐานระดับชาติ ด้วยวิธี Workshop Agreement ร่วมกับ กระทรวงอุตสาหกรรม โดยเฉพาะ สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) และ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และ บพข. ตลอดจน พัฒนาระบบรับรองฉลาก CIRCULAR MARK ระดับชาติ ในการนี้ มีการจัดตั้ง คณะกรรมการเทคนิค เพื่อพิจารณาปรับปรุงข้อกำหนด และ จัดการประชุมระดมข้อคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งจากภาครัฐและเอกชนเพื่อหาข้อสรุป นำไปสู่การประกาศข้อกำหนด ฉลาก CIRCULAR MARK ทั้งหมด 14 ข้อ

(ลิงค์สำหรับดาวโหลด : https://www.tei.or.th/file/files/1-1-Criteria-Circular-Mark-Rev1-2567.pdf)

การสมัครขอรับการรับรองและขึ้นทะเบียนติด ฉลากสิ่งแวดล้อมสำหรับผลิตภัณฑ์หมุนเวียน (CIRCULAR MARK)

ส่วนผู้ประกอบการที่สนใจนำผลิตภัณฑ์ไปยื่นขอรับการรับรองเพื่อขึ้นทะเบียนติดฉลาก CIRCULAR MARK นั้น สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ มูลนิธิสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย โทร. 0-2503-3333 และ อีเมล info@tei.or.th โดยมีรายละเอียดค่าใช้จ่ายดังนี้

ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ได้แก่

• หลักเกณฑ์และเงื่อนไขการรับรองฉลากผลิตภัณฑ์หมุนเวียน
• รายการตรวจสอบความสอดคล้องตามข้อกำหนดฉลากผลิตภัณฑ์หมุนเวียน
• ใบสมัครขอการรับรองฉลากผลิตภัณฑ์หมุนเวียน
• รายชื่อผู้ตรวจประเมินฉลากผลิตภัณฑ์หมุนเวียน
• ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ https://www.tei.or.th/th/ourwork_project_detail.php?pid=172&aid=11

สามารถสอบถามข้อมูลบริการเพิ่มเติมได้ที่ VGREEN KU

ที่มาข้อมูล : เรียบเรียงโดย รศ. ดร.รัตนาวรรณ มั่งคั่ง (ผู้อำนวยการ วีกรีน คณะสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และกรรมการผู้จัดการ บริษัท วีกรีน เคยู จำกัด)